Historia Uzdrowska
Historia Uzdrowiska Krynica-Żegiestów S.A. wiąże się z odkryciem dobroczynnych właściwości krynickich wód. Dokonali tego mieszkańcy dawnej wsi Krynica, którzy spostrzegli, że zwierzęta szybciej dochodziły do zdrowia mocząc się w tutejszych źródłach.
Pierwszych badań krynickich wód dokonał prof. Uniwersytetu Lwowskiego – Baltazar Hacquet już w roku 1788 przeprowadzając pierwsze analizy chemiczne. W roku 1793 Franciszek Stix V. Saunbergen – komisarz obwodowy z Nowego Sącza, odkupił źródła od miejscowych chłopów z przeznaczeniem na cele eksploatacyjne. Już w roku 1808 uruchomiono pierwszą rozlewnię wód mineralnych. Szybko następował rozwój uzdrowiska. W roku 1857 w Krynicy odnotowano, że w posiadaniu rządowym znajdowało się 17 obiektów zdrojowych z 57 pokojami dla kuracjuszy oraz z 28 łazienkami służącymi do celów zabiegowych.
Pijalnie i rozlewnia
Odpowiedzią na zainteresowanie lecznictwem uzdrowiskowym było powstanie w roku 1869 Pijalni Głównej w sercu krynickiego zdroju – na deptaku. Pijalnia ta istniała równe 100 lat, a na jej miejscu wzniesiono obecną Pijalnię Główną w 1971 r. Właśnie przed obecną pijalnią nadal bije serce Krynicy – Zdrój Główny, nakryty szklaną glorietą. Pozostałe krynickie pijalnie to:
- Pijalnia Jana (wzniesiona została w 1923 r. na miejscu wcześniejszych pawilonów nad Zdrojami Jana i Józefa, wyremontowana w latach 2018/2019),
- Pijalnia Uzdrowiskowa (powstała w roku 2015 w budynku Starych Łazienek Mineralnych, korzystają z niej głównie kuracjusze w ramach kuracji pitnej )
- Pijalnia Mieczysław ( znajdująca się w budynku Starego Domu Zdrojowego)
- Pijalnia Słotwinka (tzw. pawilon chiński znajdujący się w Parku Słotwińskim – pierwotnie stanowił on zadaszenie Zdroju Głównego. Jest to najstarsza krynicka pijalnia zbudowana w 1806 r.)
Bogactwem krynickiej ziemi są przede wszystkim wody lecznicze, których właściwości są znane i cenione od wieków – lokalna legenda opisuje historię pasterki i rycerza, uzdrowionego wodą ze Zdroju Głównego.
Jak wspomniano, w 1808 roku w Krynicy powstała pierwsza na ziemiach polskich rozlewnia wody mineralnej produkująca Kryniczankę. Początki były trudne. Wodę rozlewano do kamionkowych naczyń, które często rozbijały się podczas transportu wyboistymi drogami Galicji, ale już w 1810 roku odniesiono sukces i sprzedano 15.000 kamionkowych butli z życiodajnym płynem. Produkcja rozwijała się także w okresie międzywojennym, kiedy w Polsce istniało już 9 rozlewni butelkujących wody. W roku 1935 w Krynicy rozlewano ok. 400 tys. litrów wody mineralnej rocznie.
Uzdrowisko Krynica-Żegiestów S.A., spadkobierca dawnego zdrojowiska i jego tradycji jest w posiadaniu kilkudziesięciu ujęć wody, z tego 7 ujęć tj. Zdrój Główny, Słotwinka, Jan, Józef, Mieczysław, Tadeusz i Zuber stosuje się do kuracji pitnej (tzw. krenoterapii).
„Kryniczanka”, a także wody lecznicze, od dawna znajdują się w centrum zainteresowania medycyny. Ich działanie zostało udowodnione długoletnią obserwacją, a w miarę postępu nauk medycznych wielostronnymi badaniami fizykochemicznymi i klinicznymi.
Czym jest skarb Krynicy?
Kryniczanka – to krystaliczny dar natury, bijący z głębin ziemi na wprost Pijalni Głównej. Składniki zawarte w Kryniczance (w ilości ok. 2094 mg/l ) plasują ją na jednym z czołowych miejsc wśród wód mineralnych. Zawiera minerały potrzebne dla prawidłowego funkcjonowania organizmu: sód, potas, wapń, magnez, lit oraz kwas metakrzemowy. Dzięki wysokiej zawartości składników mineralnych działa korzystnie na organizm. Między innymi reguluje czynności układu nerwowo-mięśniowego, działa antystresowo oraz przeciwalergicznie, zapobiega zawałom serca oraz miażdżycy naczyń krwionośnych, obniża poziom cholesterolu we krwi. Ta bardzo smaczna woda mineralna zalecana jest zarówno w celach zdrowotnych jak i profilaktycznych do codziennej konsumpcji.
Sięgając po Kryniczankę należy mieć świadomość, że woda ta jest codziennie badana przez laboratorium mikrobiologiczne, nadzorowana przez Uzdrowiskowy Zakład Górniczy, jak i corocznie oceniana przez krakowską Akademię Górniczo-Hutniczą i Państwowy Zakład Higieny w Poznaniu. Butelkowana woda nie traci właściwości oraz walorów smakowych i leczniczych i może być przechowywana we właściwych warunkach przez pełny rok.
Kryniczanka błyszczała na stołach w czasach Monarchii Austro-Węgierskiej, na przedwojennych rautach i balach, była wierną towarzyszką skomplikowanej polskiej historii. Kryniczankę charakteryzuje jakość oraz nowoczesne wzornictwo butelek. Niepowtarzalny skład minerałów łatwo przyswajalnych i niezbędnych dla organizmu, w każdym przedziale wiekowym, w tym szczególnie dla osób uprawiających sport; nasycenie wody naturalnym dwutlenkiem węgla wydobywanym z odwiertów Zubera czynią z Kryniczanki wodę wyjątkową na skalę światową. Doceniono ją w USA, zauważono także w świecie arabskim. Od ponad dwóch wieków doskonałe i niepowtarzalne w skali europejskiej wody mineralne i lecznicze z Uzdrowiska Krynica-Żegiestów S.A. służą naszemu zdrowiu.
